De inhuldiging van het nieuwe stadhuis van Sint-Gillis was wel een affiche waard

Het College vertrouwde het ontwerp van de affiche voor de inhuldiging van het stadhuis toe aan kunstenaar Gisbert Combaz.

Combaz is in 1869 geboren in Antwerpen en in 1941 overleden in Sint-Gillis. Hij wordt als een van de Belgische pioniers van de art nouveau beschouwd. Al heel snel gaf hij zijn beroep als advocaat op om schilder, beeldhouwer, ontwerper van affiches en leerkracht aan de Brusselse academie te worden. Hij was specialist en verzamelaar van kunst uit het Verre Oosten.

Tussen 1895 en 1911 ontwierp hij niet minder dan 27 affiches, die tot echte iconen van de fin-de-siècle-kunst zouden uitgroeien, en waarvan sommige de salons van La Libre Esthétique aankondigden.

Deze affiche is ongetwijfeld een van de meest geslaagde werken van de kunstenaar. Centraal staat een roodharige jonge vrouw, gekleed in het wit op een gele achtergrond. Ze luidt de klokken die in de linkerbovenhoek staan afgebeeld. Rechts tekent het nieuwe stadhuis zich af tegen een opkomende zon. Combaz’ werk past binnen een dynamiek van beweging en hoop, waar geluid en licht een nieuwe dag aankondigen.

Het stadhuis werd ingehuldigd op 24 juli 1904. De affiche kondigt aan dat het nieuwe Volkspaleis toegankelijk is voor het publiek tegen betaling van tien cent per persoon, ten bate van de armen.

De gemeente heeft onlangs twee voorontwerpen van deze affiche aangekocht. Een eerste, van klassieke makelij, plaatst het stadhuis in het centrale medaillon. Het andere sluit nauw aan bij het eindresultaat. Beide schetsen maakten deel uit van de Louis Wittamer-De Camps-collectie, één van de belangrijkste verzamelingen van art-nouveau-affiches. Samen met zijn echtgenote Berthe De Camps had Wittamer een haute-couture-huis opgericht in het Solvayhuis, een statig gebouw aan de Louizalaan en een ontwerp van Victor Horta, dat het echtpaar had gekocht en gerestaureerd.

Het werk van Combaz als affichekunstenaar is zeer samenhangend: kleuren, rondingen, thema's en esthetiek moesten de wereld een beeld van zorgeloze schoonheid geven. Op één uitzondering na. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij te oud om naar het front te trekken en zou hij net als Franz Mazereel, Louis Raemaekers en Henri de Groux, al zijn talent inzetten om hevige anti-Duitse propaganda te voeren. Het contrast tussen de zeemzoete wereld waarin hij ons uitnodigde en het geweld van zijn oorlogstekeningen is treffend. Dit was echter niet meer dan een intermezzo want na de oorlog greep Combaz terug naar zijn vertrouwde stijl.

Hij woonde in de Charleroise Steenweg in Sint-Gillis. Dat een straat zijn naam draagt heeft hij te danken aan zijn schenkingen aan de gemeente, die met name werden gebruikt om elk jaar een werkster te belonen voor haar opofferingsgezindheid en voorbeeldig gedrag, en ook de meest verdienstelijke moeders (Gemeenteblad, 1914, p. 214 en 1919, p.124).

Zie de nota van Alain Jacobs van de APA in de inventaris van het roerend erfgoed van URBAN: https://collections.heritage.brussels/nl/objects/42724