Logo hôtel de ville Saint-Gilles

Eretrap

Eretrap

Het was mijn eerste bezoek aan het stadhuis. Ik was te laat voor mijn afspraak en halsoverkop beklom ik de trap naar de ingang, waar niet de bodes, maar wel het ochtendlicht me opwachtte.  Gretig opgeslokt door de open ruimtes valt het licht door het geel van de glas-in-loodramen, schijnt het over de bucolische landschappen van Ciamberlani om te weerkaatsen op het witte marmer van het trappenhuis. Een en al licht. Ik ben er. (nota van een bezoeker, maart 1998)

Alfred Cluysenaar (1837-1902), met André Cluysenaar (1872-1939) en Jacques de Lalaing, Het Ware, het Goede, het Schone, 1904, gemaroufleerd op doek.

Ontwerp voor het plafond in 1898, door Alfred Cluysenaar voorgesteld en na zijn dood door zijn zoon André en Jacques de Lalaing aangepast en uitgevoerd.

De beschaving wordt voorgesteld door drie allegorieën: de Wetenschap, in het wit gekleed, met een fakkel en een wereldbol in de hand; de Kunst, gezeten op de treden en met een palet in de hand; en de Moraal, met een boek in de hand. Zoals beschaving chaos verdrijft, zo werpen Wetenschap, Kunst en Moraal misdaad en ondeugd omver.

Alfred Cluysenaar, met André Cluysenaar en Jacques de Lalaing, Het Ware, het Goede, het Schone, 1904,  gemaroufleerd op doek, detail.

Alfred Cluysenaar, met André Cluysenaar en Jacques de Lalaing, Het Ware, het Goede, het Schone, 1904,  gemaroufleerd op doek, detail.

Chaos wordt voorgesteld door de geblinddoekte Onwetendheid, die de controle heeft verloren over de wagen waaraan Tweedracht, gewapend met een vlammende fakkel, zich vastklampt, gevolgd door naakte mannen die elkaar vastgrijpen en die de misdaden en ondeugden voorstellen die uit de doos van Pandora zijn ontsnapt.

Dit detail van het plafond van de eretrap toont de ondeugden die uit de doos van Pandora ontsnappen. Pandora werd geschapen in opdracht van Zeus, die zich op de mensheid wilde wreken voor Prometheus' diefstal van het vuur. Hij gaf Pandora alle kwaliteiten, waaronder die van de Nieuwsgierigheid (de naam Pandora betekent in het Grieks "draagster van alle gaven"). Pandora trouwde met Prometheus' broer. Op de dag van de bruiloft ontving ze een mysterieuze doos, die ze zeker niet mocht openen. De doos bevatte alle kwalen van de mensheid. Pandora kon haar nieuwsgierigheid niet bedwingen en opende de doos, waardoor alle rampspoed die erin zat vrijkwam.

Alfred Cluysenaar, met André Cluysenaar en Jacques de Lalaing, Het Ware, het Goede, het Schone, 1904,  gemaroufleerd op doek, detail.

Jacques de Lalaing, De nijverheid, detail.

Rond de allegorie van Het Ware, het Goede en het Schone maakt Jacques de Lalaing zes panelen rond handel (rechts) en nijverheid (links).

In het trappenhuis van de eretrap beeldt Albert Ciamberlani (1864-1956) de allegorieën van de Kracht en de Sereniteit af. De naakte personages verwijzen naar het ideaal van een gouden eeuw, die van een eeuwigdurend geluk.

Albert Ciamberlani, de Kracht, 1921-1923, gemaroufleerd op doek.

Albert Ciamberlani, de Sereniteit, 1921-1923, gemaroufleerd op doek.

Jacques de Lalaing toont de lichamen, de kracht van de spieren en de beweeglijkheid van de bewegingen. De manier waarop de arbeiders zijn afgebeeld is verre van tijdloos en sluit aan bij het heden, waarbij het kapsel of de snor aan de gewoonten van die tijd zijn ontleend.

Jacques de Lalaing, De nijverheid, gemaroufleerd op doek, detail.

Jacques de Lalaing, De nijverheid, gemaroufleerd op doek, detail.

Kunstenaars

André Cluysenaar
Onbekende datum

Onbekende datum
Alfred Cluysenaar
1837

1902
Albert Ciamberlani
1864

1956
Jacques de Lalaing
1858

1917

Werken

De Sereniteit

De Sereniteit

Albert Ciamberlani
Onbekende datum
De Kracht

De Kracht

Albert Ciamberlani
Onbekende datum
De nijverheid

De nijverheid

Jacques de Lalaing
Onbekende datum
Schets voor plafond eretrap gemeentehuis van Sint-Gillis

Schets voor plafond eretrap gemeentehuis van Sint-Gillis

Alfred Cluysenaar
1898
Het Ware, het Goede, het Schone

Het Ware, het Goede, het Schone

Alfred & André Cluysenaar, Jacques de Lalaing
1904
Het plafond van de eretrap

Het plafond van de eretrap

Cluysenaar Alfred
Onbekende datum